Çokca sorulan ve pekçok da görseli bulunan Dizelleme konusunu bir şekilde bende anlatmak isterim
Yaylı ve pistonlu tüfeklerin en büyük özelliği çalışma prensibinin dizel bir motorun çalışma prensibi ile paralel olmasıdır.
Aynı dizel motorun içinde olduğu gibi Silindir içindeki bir piston yay yada gaz gücüyle çok kısa bir zaman içinde havayı sıkıştırıp transfer portu dediğimiz bir delikten namlu içine göndermesidir. bu hareket esnasında gaz o kadar ani bir şekilde hacim kaybedip sıkışır ki piston içindeki basınç normal güçteki bir yaylı havalıda normal bir dizel motorun silindir içindeki basınçtan 1.5 kattan fazla olur . Bir dizel motorun içindeki basınç 550 psi civarı olurken bizim yaylı havalılarımızda bu basınç 700 psi ın üzerine çıkar ki bu normal güç dediğimiz silahlardaki basınçtır. magnumlarda bu değer 900 lere varabilir. Hali ile bu kadar sıkışan hava aynı dizel motordaki gibi aşırı ısınmaktadır.
Dizel motorlarda bu sıkışmış sıcak havanın üzerine yakıt püskürtülür ve yanma ile patlama oluşturarak havanın pistonu itekleyerek hareket sağlamasına neden olur.
Bizim yaylılarımızda ise sıkışan ve aşırı sıcak olan bu hava silindir içindeki ya da namlu içindeki yanacak yağ birikintisi ile karşılaştığında , aynı dizel motor gibi onu yakmaya başlar oluşan tepkime o bölgede bir mini patlamaya neden olur ve peletin namlu dışına doğru savrulmasına (hareket etmesine demiyorum özellikle) neden olur.
bu ek güç o kadar bariz ve net etkileme yapar ki bizi ilk başta hayran bırakır. normal şartlarda belli bir gramajdaki peleti 800-900 fps civarında atan silah bir anda aynı pelleti 1200-1300 fps ye varan hızlarda atar . silahın bize olan reaksiyonu değişir , görsel olarak bir duman ve barut kokusuna benzeyen yanık yağ kokusu gelir. Pcp yada CO2 tüplü çalışan silahlarda bu durum gözlenmez . onlarda sistem basınç altındaki bir gazın ani basınç kaybetmesi olarak çalıştığı için ortam ısısını arttırmazlar aksine ortam ısısını azaltırlar buda patlama oluşturmaz.
Bu durumun her atıcıyı mest edeceği aşikardır. Ancak aslında kullandığımız silaha ve muhimmata ciddi zararları vardır.
Normal şartlarda dizelleme iki temel nedene bağlıdır.
1 piston içinde yanmaya müsaid yağ birikintisi yada dışarıdan yapılan piston yağlanması
2 namlu içindeki ya da pellet üzerindeki sıvanmış olan yağın yanması.
Birinci seçenekteki durum genelde istemsiz olur yeni gelen tüfekler deki fazla yağlanma yada bakım için yaptığınız fazla yağlama bu tip dizellemeye neden olacaktır. ya da kullanıcı bilerek pistona yağ damlatması sonucu bir çeşit tüfeği mod. lamak istediği için bilerek yaptıracaktır.
Oysaki bu durum eğer istemsiz olduysa belli bir süre sonra kesilecektir. İstemli olarak yapılmışsada Kullanıcının elde ettiği bu ayarsız güç
1 piston çatlamasına
2 yay kırılmasına
3 silindir yatağının aşınmasına
4 keçenin çabuk deforme olmasına
5 namlu orininin aşınmasına
6 namlu içi kirlenmesine ve namlunun korozyonuna
neden olacaktır.
İkinci seçenek genelde yanlış yağlama yada pellete bulaşık yağ ile olur. Ya da istemli olarak namluya yağ damlatılması ile olur.
Patlama namlu içinde oluşur pistona çok fazla yansımaz. Ancak bütün tepkime namlu içinde oluşacağı için
1 mühimmatın anlık erime ile yivsete bulaşması
2 namlu içi aşırı korozyon ve namlunun kısa sürede deforme olması
3 namlu o ringinin yanması
4 namlu bağlantı parçalarının aşırı yük altına girmesi çatlama ve kırılmalara neden olması
gibi sonuçlara neden olacaktır.
Dizelleme ile alınacak güç bizim için gerçek anlamda şu anlama gelir KONTROLSÜZ GÜÇ
silahımızı bu kadar yıpratan bu gücün karşılığında alacağımız şey ise; hiç bir şekilde istikrarlı olmayan nereye gideceği belli olmayan pelletler ve atışlardır.
Kendimize soralım kendi çapında nerdeyse ateşli bir silah kadar alacağımız bu güç 200-300 atış sonra silahımızı pert edecektir. üstelik doğru düzgün hiçbir hedefi vuramadan... Değermi???
Bence Değmez silahlarımızı düzgün şekilde kullanıp yağlayarak bize en uzun zaman dilimi içinde hizmet etmelerini sağlamak en akıllıcası olur.
Sonuçta bu silahlar ateşli silah değil ve onun için yapılmamışlardır.