Yiv ve setlerin penetrasyona etkisi

Bildiğim kadarıyla acizane
Yiv set silahlarda mermi çıkış hızı yivsiz silahlara göre biraz daha düşük oluyor
Ancak mermi yolu ilerledikçe yiv setin çekirdeğe verdiği dönme etkisi ile oluşan dengeli aerodinamik yapı sayesinde çekirdek, yivsiz ilerleyen çekirdeğe göre daha geç hız kaybeder bu sayede ilerleyen menzillerde hızını yivsiz silahlara göre daha fazla korur.Buda hem uzun bir menzil, hem daha etkili darbe gfücü hemde isabetlikikte istikrar sağlart.

Delicilik yani penetrasyon üç etkenle alakalı
1 Hız
2 Çekirdeğin kütlesi
3 Çekirdeğin sertlik derecesi ve aerodinamik yapısı

Yiv ve setin buradaki çekirdeğe verdiği dönüş hızınında belli bir oranda etkili olduğunu bir makalede okumuştum.Anımsadığım kadarıyla aşırı hızlı bir şekilde kendi etrafında dönmesi pek olumlu olmadığı yönünde idi.
Üstadlar daha sağlıklı yoorum yapacaklardır

Pelet etekleri dairesel kesitli olduğundan, çokgen namlulardaki köşelerden hava kacağı olacağını hem gücü düşüreceğini hem de yanal akımlar dolayısıyla isabetliliği etkileyeceğini düşünüyorum.

tuka yazdı:

arkadaşlar biraz önce bir dostumla yivli silahın delme gücü ile aynı çapta ve ağırlıkta çekirdeğin yivsiz olarak aynı hedefteki yaptığı tahribat konusunda tartıştık.
1-spir sadece isabetliliği sağlar .ama çekirdek vurduğu yerde bozulursa penetrasyonuda artar .buda spir oranına bağlıdır.
2-yiv hem hız hemde tahribat sağlar.
şeklindeydi.
birde mg 3 tarzı yivlerin olması yani setlerin olmayıp çokgen bir namlu içine sahip olması gibi.bununda havalı silahlarda daha iyi ve sağlıklı sonuç çıkaracağını tartıştık.yani namlu içi sekizgen yada ongen gibi.bu şekildeki havalı namlusu başarısı sizce ne ölçüde olur? sürtünme ve traşlanma olmayacağı gibi keskin kenarlar olmayacağı için pellet paraşüt eteklerinden gaz kaçağı daha düşük olur fikrindeydim.
yiv ve setin
hız ? tahribat ? ve isabetteki rolü sizce nedir?

Daha Çok Göster

H&K , Magnum Research, Glock Silahlarında Çokgen namlu kullanmaktadır. (Polygonal) Bu namlular daha iyi çekirdek arkası basınç, kolay temizlenebilme, mermi çıkış hızında artış ve kolay temizlenebilme, uzun ömür, daha iyi isabet sağlıyor fakat en büyük sorunu ceketsiz mermi kullanılamaması, yani bizim gibi pellet kullananlar için uygun bir namlu değil. Bir ara İhtiyar polygon Lothar Walther Namlu alıp denemişti, isabette normal bir LW namludan pek farkı olmadığını söylediğini başkasının ağzından duydum. 1 e 1 o kullanmış olduğundan daha iyi cevap verebileceğini umuyorum.

Öncelikle "tahribat" ile neyi anlattığımıza karar verelim.
Bir merminin camı parçalaması veya delip geçmesi farklı yapı ve enerjiler gerektirir. Genelde yüksek penetrasyon kaabiliyeti olan mermilerin tahribatı daha az olur.

Yivli silahlarda mermiye aktarılan dönme hareketi sadece mermiyi uçuş hattında stablize etmek içindir. Merminin aerodinamik yapısı ancak sivri ucu önde ise fayda sağlar.
Yiv set sisteminin hızlanmaya etkisi negatiftir. İtme gücünün (barut gazları v.s.) bir kısmı fazladan sürtünme ve dönme hareketi için kullanılacağından aynı şartlardaki kaval namludan daha düşük hızlara ulaşılacaktır.

Merminin kendi etrafında dönmesinin penetrasyona belirgin bir etkisi yoktur. Çarptığı cismi delip geçen veya bir miktar girip kalan merminin geçiş veya çarpma - durma arası zamanı mili saniyelerle ölçülebilir. Bu kadar kısa sürede mermi belki bir tur bile dönemez.
Bu dönme hareketininden faydalanarak hedefte fazla tahribat (penetrasyon değil) yapması istenen mermiler statik balansları bozuk olarak üretilirler. Örnek olarak, ağırlık merkezleri iyice geride olur. Yüksek hızda kendi etrafında dönerken stabil olan bu mermiler hedefe çerptıklarında dengelerini kaybeder, geniş daireler çizerek veya takla atarak hedefte daha fazla tahribata neden olurlar.

Penetrasyon (delme veya derine işleme) için kesin bir formül olmamakla birlikte, bu konuda Newton yaklaşımı hala geçerliliğini koruyor.
Buna göre penetrasyon mesafesi, çarpan cisim ile çarpılan cismin yoğunluklarının oranının çarpan cismin boyu ile çarpımı kadar olur.
Çok fazla çarpma oldu, bir örnek verelim : 1 metre boyunda yoğunluğu 10 olan bir cisim, yoğunluğu 2 olan bir cisme yüksek hızla çarparsa 10/2*1 = 5 metre saplanır yada diğer bir deyişle yoğunluğu 2 olan 5 metre duvarı deler. Bazı cisimler yüksek basınç karşısında sıvı özellikleri gösterdiği için burada hesaplanandan daha fazla penetrasyon olabilir.

Zırh delici mermiler ( kinetik enerji mermileri) buna uygun olarak yüksek yoğunlukta (Tungsten, Uranyum) gibi malzemelerden ve ince uzun olarak üretilirler. Genelde dart okları gibi kuyruk kanatları ile stablize edilirler ve bunları atan silahların namlularında yiv - set bulunmaz.

Çok köşeli (poligon) namlulara gelirsek, ceketli mermilerde daha az deformasyon ve daha az sürtünme sağladıkları için, hız ve isabetliliği olumlu etkiledikleri söyleniyor. Çıplak kurşun mermilerle kurşun sıvanması nedeni ile pek tavsiye edilmiyor fakat nisbeten düşük hızlı havalı silahlarda ve kaydırıcı tatbik edilmiş pelletlerde sorun yaratacağını sanmıyorum.

Pelletlerin baş kısımları kalibreye göre, kuyrukları ise kalibreden büyük olduğu ve arkadaki basıncın ince duvarlı kuyruğu şişirdiği göz önüne alınırsa, gaz kaçağı mümkün görünmüyor.
Ateşlilerde ise, poligon namluların çok daha az gaz kaçağına neden oldukları gözlemlenmiş durumda.

Poligon namlu ile kısa mesafelerde yaptığım atışlarda isabetlilikte bir fark göremedim. Namluyu tekrar işletebilirsem, uzun mesafelerde de deneyeceğim.

Ülkü Abi'nin açıklayıcı yazılarını özlemiştim vallahi. Çok teşekkürler bilgilendirme için.

Saçma atan kaval namlulu silahlarda, saçmanın dağılımını kontrol etmek için, şok kullanılıyor fakat yivlilerde şok kullanıldığını duymadım (havalı silahlar hariç).
Klasik, sabit turlu yivlerden farklı olarak "gain twist" denilen, fişek yatağı civarında düşük turla başlayıp namlu ağzına doğru dönme oranı artan bir bir yiv set türü var. Çok uzun mermileri stablize etmek için kullanılmış bir yöntem. Bildiğim kadarı ile İtalyan 6.5x52 Carcano böyle bir yiv yapısında.
Yivlilerde başka türlü bir şok (namlu çapının daraltılması) bilmiyorum. Yumuşak kurşun atan silahların dışında böyle bir uygulamanın silahı çok zorlayacağını sanıyorum.

benim kırıkkale tabancamın namlusu şoklu çekirdek namlu ağzına sığmıo ama belki setler girmesini engelliyorda olabilir setler fişek yatağı girşinde çekirdeği kavrayıp sonra yükseliyor yani namlu ağzındaki setin yüksekliği namlu girişi başlangıcından yüksek.